Bitterheid in bier komt meestal uit de hop. Zwarte mout kan ook bitterheid geven maar de meeste bieren zijn nou eenmaal niet zwart. Hop is een meerjaarse klimplant die elk jaar weer zo hoog mogelijk probeert te komen tussen maart en september. De bloemen – ook wel bellen genoemd – van de hopplant worden gebruikt bij het brouwen van bier.
Hop heeft een geweldig aroma maar daar gaan we het nu niet over hebben – we hebben het over de bitterheid.
Als je hop namelijk meekookt in het brouwproces geeft hij zijn bitterheid af aan het bier. En die bitterheid wordt gemeten, berekend en benoemd in IBU’s
Van jaar tot jaar en ras tot ras en van veld tot veld verschillen de samenstellingen van de hopbloem – en dan vooral de olien in de hopbloem. Een brouwer berekent de bitterheid met de Alphazuren die de hop bevat. X kilo hop met X % Alpha zuur, Meekoken voor X tijd resulteert in een IBU waarde.
IBU staat voor International Bitterness Units. Dit alles zegt nog niets zonder te weten hoeveel IBU een bier ongeveer is.
De minst bittere bieren zijn Geuzes, Weizens en Lagers – allemaal onder de 30 IBU. Iets bitterder zijn Belgische blonde en Pale Ales – die zullen onder de 50 IBU zitten. Echt bittere bieren hebben een warde van boven de 50/60 IBU. Zoals West Coast IPA’s, Russian Imperial Stouts en porters.
Een redelijk zoetbiertype zoals de Barleywine kan toch een hoge IBU hebben. Bitterheid is namelijk maar 1 van de vele smaakcomponenten in bier en kan dus ook wegvallen tussen restsuikers, alcohol en andere smaken.
We hadden het hierover tijdens deze aflevering: